In een vorige post op Linkedin had ik het over de drie manieren waarop een schilderij bestaat: in het oog van de maker, in het oog van de toeschouwer en zoals het echt is, zonder betrokkenheid van een externe partij.
Ik wil kijken of die drie standpunten ook voor tekst opgaan en op welke manier. Een schilderij kan als een op zichzelf onderscheiden ding worden bezien. Elke tekst ziet er van de buitenkant hetzelfde uit. Inderdaad, de opmaak maakt verschil, maar maakt het de tekst dan ook anders? Of iets in Times New Roman of Arial is geschreven zorgt er niet voor dat je Thomas Mann’s Toverberg anders leest. Sterker, de opmaak moet als het goed is helemaal naar de achtergrond verdwijnen. Hoe minder je merkt van hoe de optische tekst werkt, des te beter kan je geest in de woorden verdwijnen. Dat is waar de echte magie plaatsvindt.
Een ander aspect van de buitenkant van een tekst is grammatica. Correct geschreven zorgt dat de lezer in het verhaal wordt getrokken. Elk fautje verstoort het leesplezier. Woorden moeten in je hoofd tot gevoelens of beelden oplossen. Of in ieder geval beelden of gevoelens oproepen. Schijv je iets vekeerd dann leesd et freemt en ongemakkulihk. Alzof elcke letter hart in je och steekd. Het creëert afstand.
Toch zijn er lezers die juist spelvauten lijken te waarderen. Extreemrechtse wappies bijvoorbeeld. Of boerenhesjes die in opstand komen. Het internet staat er vol mee: mensen die ergens hard tegen ageren en blijkbaar geen Nederlands kunnen schrijven. Vooral punte moete het ontgelde want we kenne allemaal wel een voorbeeld van reaguurders die uitbarst in een scheldkanonnade over buitelanders corona gasa amerika zeker als je een mooie vakantiefoto plaatst word een tijdlijn door woede gedreve en duike de vreemdste arabesken van haat op want uiteindelijk blijkt alles de schuld van migrante joodse bedrijve rozekruisers reptielen noem maar op. Want.
Deze mensen doen geen moeite om zich te corrigeren (wat op internet prima kan). Standaard worden ze dan ook gekapitteld over hun spelling. Iemand die niet goed kan spellen kan je natuurlijk niet serieus nemen.
Het is dan ook alsof het ze niet kan schelen of iemand hun kritiek accepteert. Alsof ze trots zijn op verkeerde spelling. Het is een opgestoken vinger naar alle ‘correcte’ mensen geworden die het voor buitenlanders, joden, het grootgeld, noem maar op, opnemen. In dit geval lijkt verkeerde spelling dan ook een teken van vorm, van de buitenkant van een tekst die het innerlijk vertegenwoordigt.
Wordt vervolgd
